Wat is Diftar?
Diftar is de afkorting van geDIFferentieerd TARief. Het doel van diftar is afval beperken en kosten eerlijk verdelen. Wie minder restafval en ander slecht herbruikbaar afval meegeeft, moet minder betalen. Diftar is dus een fiscaal instrument dat mensen stimuleert om minder afval te produceren en grondstoffen nauwkeuriger te scheiden.
Diftar is naast communicatie en service een financiële prikkel of stimulans om mensen te stimuleren om hun afval beter te scheiden. Onder het credo van “de vervuiler betaalt” zal een inwoner van woning X die beter afval scheidt minder moeten betalen dan een inwoner van woning Y die niet de moeite doet. De inwoner van woning Y zal dus meer moeten betalen dan de inwoner van woning X die netjes de verschillende afvalstromen scheidt.
Om te weten wie meer of minder afval aanbied, dient er geregistreerd te worden wie wat wanneer aanbiedt. Hiervoor dienen containers uitgerust te worden met identificatiechips en verzamelcontainers en/of milieustraten met een toegangscontrolesysteem. Op basis van de aanbieding zal dan de burger die zijn/haar afval gescheiden aanbiedt minder moeten betalen dan de burger die zijn/haar voeten eraan veegt en niet de moeite doet om bijv. papier of pmd uit het restafval te scheiden. In tegenstelling tot restafval wordt papier, karton, plastic, metalen verpakkingen, … niet als afval aanschouwd maar als een circulaire grondstof waarvan nieuwe producten kunnen gemaakt worden. Hierdoor is dit veel waardevoller dan restafval dat verbrand wordt en waarvan de verwerkingskost veel duurder is. Een gemeente zal dus een hogere kost in rekening moeten brengen voor de verwerking van restafval terwijl bijv. papier of plastic verpakkingen eerder een kleine opbrengst kunnen genereren.
Europa
In alle landen van de Europese Unie (EU) is de EU-afvalstoffenbeheerwet (richtlijn 2008/98/EG) en de wijzigingsrichtlijn (2018/851) van kracht. Met deze richtlijnen wordt een juridisch kader vastgesteld voor de behandeling van afval in de Europese Unie (EU).
Het kader is ontworpen om het milieu en de menselijke gezondheid te beschermen door het belang te benadrukken van goed afvalbeheer en technieken voor nuttige toepassing en recycling om de druk op hulpbronnen te verminderen en hun gebruik te verbeteren.
Enkele kernpunten van deze richtlijnen zijn:
Het vaststellen van de afvalhiërarchie
Preventie
Voorbereiding voor hergebruik
Recycling
Andere nuttige toepassingen (bijv. energieterugwinning) en
Verwijdering
Deze bevestigt het “beginsel dat de vervuiler betaalt”, waarbij de oorspronkelijke producent van de afvalstoffen moet betalen voor de kosten van afvalstoffenbeheer.
De bevoegde nationale instanties moeten afvalstoffenbeheerplannen en afvalpreventieprogramma’s vaststellen.
De regels inzake afvalpreventie worden erdoor aangescherpt. Met betrekking tot afvalproductie moeten de lidstaten van de EU maatregelen nemen om:
duurzame productie- en consumptiemodellen te ondersteunen
het ontwerp, de fabricage en het gebruik van producten aan te moedigen die hulpbronnenefficiënt, duurzaam, repareerbaar, herbruikbaar en opwaardeerbaar zijn;
de producten in kaart te brengen die kritieke grondstoffen bevatten om te voorkomen dat die materialen afval worden;
de beschikbaarheid aan te moedigen van losse onderdelen, handleidingen, technische informatie of andere middelen die de reparatie en het hergebruik van producten mogelijk maken, zonder afbreuk te doen aan de kwaliteit en veiligheid ervan;
de productie van levensmiddelenafval te verminderen als bijdrage aan de doelstelling van de Verenigde Naties inzake duurzame ontwikkeling om tegen 2030 de hoeveelheid levensmiddelenafval per hoofd van de bevolking wereldwijd op het niveau van de detailhandel en de consument te halveren en het levensmiddelenverlies in de gehele productie- en toeleveringsketen terug te dringen;
de vermindering van het gehalte aan gevaarlijke stoffen in materialen en producten te bevorderen;
de productie van zwerfvuil in zee een halt toe te roepen.
De richtlijn bevat daarnaast nieuwe doelstellingen inzake de recycling van stedelijk afval: tegen 2025 moet ten minste 55 gewichtsprocent van het stedelijk afval worden gerecycleerd. Deze doelstelling stijgt naar 60 gewichtsprocent tegen 2030 en 65 gewichtsprocent tegen 2035.
De lidstaten moeten:
uiterlijk 1 januari 2025 gescheiden inzameling van textiel en gevaarlijk huishoudelijk afval invoeren;
ervoor zorgen dat bioafval uiterlijk 31 december 2023 gescheiden wordt ingezameld of aan de bron wordt gerecycleerd (bijvoorbeeld via compostering).
In de richtlijn wordt ook de aandacht gevestigd op voorbeelden van prikkels voor de toepassing van de afvalstoffenhiërarchie, zoals heffingen op het storten en verbranden van afval en gedifferentieerde afvaltarieven.
Toekomst
Heel wat landen zetten zich volop in om het aandeel restafval te laten zakken en ideaal zelfs te vermijden. Zo heeft Nederland de wens om tegen 2025 slechts 30 kilogram restafval per inwoner per jaar te hebben. In 2020 was dit nog 180 kg! Diftar invoeren op basis van gewicht, volume, presentatie is daar de juiste prikkel voor om dit cijfer naar beneden te brengen.
Op termijn is het de bedoeling om een volledige circulaire economie te hebben waarbij de producenten al moeten nadenken wat er moet gebeuren met hun product nadat het zijn initieel doel heeft bereikt. Zo zal het kapotte product dan moeten dienen als grondstof voor de ontwikkeling van nieuwe producten. In plaats van steeds opnieuw grondstoffen uit een of andere mijn te halen aan de andere kant van de wereld zal het recyclen van waardevolle grondstoffen uit ons afval ervoor zorgen dat deze natuurlijke bronnen bewaart blijven en zo kan de opwarming van de aarde beter beheerst worden. Urban mining is the key to the future ! Diftar helpt hierbij.